اختلاف معنایی الف و لام عهد و جنس در تفسیر آیات قرآن کریم

نویسندگان

سیفعلی زاهدی فر

آمنه موسوی شجری

چکیده

حرف تعریف «ال» در زبان عربی پرکاربردترین حرف در این زبان است. این حرف در بافتهای مختلف گفتار بر معناهای مختلفی دلالت می کند؛ معناهایی که بی توجهی به آنها موجب خواهد شد معنای صحیح کلام فهمیده نشود. از جمله، این الف و لام گاهی برای دلالت بر جنس به کار می رود، و گاه نیز برای دلالت بر عهد. هر یک از این دو قسم نیز البته اقسام متعددی دارد که برای فهم صحیح متن، باید بدان توجه شود. هر گونه اختلاف نیز در تفسیر ماهیت الف و لام چسبیده به هر اسم، به تغییر فهمها از گفته خواهد انجامید. جلوۀ اختلافها در تفسیر ماهیت الف و لام را در تفاسیر قرآن می توان بازشناخت؛ خاصه از آن رو که بسیاری از مفسران با تکیه بر فرازمان و فرامکان بودن احکام قرآن، بدان گرایش داشته اند که عمدۀ الف و لامها را نشانۀ جنس بدانند؛ نه عهد. بنا ست که در این مطالعه، با مرور تنها چند نمونه از اختلافات مفسران در تبیین ماهیت الف و لام در عبارات قرآنی، ابعاد مختلف این گرایش تفسیری و اثر عملی آن بر دستاوردهای مفسران کاویده شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

معناشناسی توصیفی «فساد» در تفسیر آیات قرآن کریم

واژه «فساد» و مشتقات آن 50 مرتبه در آیات قرآن کریم به‌کار رفته است. تاکنون با نگاه معناشناسانه به‌عنوان شیوه‌ای منسجم و استاندارد در تحلیل مفاهیم قرآنی، مورد پژوهش قرار نگرفته است. این پژوهش با روش معناشناسی توصیفی، به تحلیل تفسیری حوزه معنایی «فساد» در قرآن می‌پردازد. به‌این‌ترتیب، «الأرض» پربسامدترین واژه هم‌نشین «فساد» است. تأکید مکرر بر پرهیز از فساد در زمین، نشانه اهتمام قرآن نسبت به بعد ا...

متن کامل

احتمال در متعلَّق «شبه‌جمله» و نقش و تأثیر آن در تفسیر و ترجمۀ آیات وحی «مورد‌پژوهی آیات قرآن کریم»

نحویان زبان عربی از «حرف جارة اصلی+ اسم مجرور» و «ظرف» با اصطلاح «شبه‌جمله» نام می‌برند. شبه‌جمله‌ها برای اینکه در ساختار کلامی جای گیرند و به ایفای نقش بپردازند، باید پیوند و ارتباط ویژه‌ای با جزء دیگری از کلام داشته باشند. از این پیوند با اصطلاح «تعلُّق» یاد شده و آن جزء نیز «متعلَّق» نامیده شده است. حال شاید یک شبه‌جمله شایستگی پیوند با چندین متعلَّق را داشته باشد که در این‌صورت پیوند با هر یک از ...

متن کامل

آیات موهم اختلاف و قواعد تفسیر

اثبات اعجاز قرآن، در پیراستگی از اختلاف، مشروط به فقدان اختلاف در قرآن و پاسخ یابی آیات موهم اختلاف است. صرف نظر از انگیزة مدعیانِ اختلاف در آیات قرآن، علّت توهّم اختلاف، در نظر نگرفتن مبانی و قواعد صحیح در تفسیر آیات است. در زمینة آیات موهم اختلاف، دسته بندی های مختلفی صورت گرفته است که به نظر نویسنده، تقسیم بر اساس سبب و علّت توهّم اختلاف، روش صائب در این زمینه است تا هم مخاطب با علّت به وجود آمدن ...

متن کامل

فضل‌الله و کرانه‌های معنایی آیات قرآن

در این مقاله نخست دلالت ایحاء و اشاره‌ای در نگاه‌های مختلف مورد مطالعه قرار می‌گیرد تا مقدمه‌ای باشد بر توضیح دلالت استیحائی در نگاه فضل‌الله. دلالت استیحائی اشاره به مدلول و معنایی می‌کند که نوعی از پیوستگی را با معنای ظاهر دارد. مدلول استحیائی رو به گسترش و عمق است و این نوع دلالت که با توجه به عموم یا اطلاق آیه، جنبه عبرت‌آموزی قصص، تداعی بُعد معنوی دلالت ظاهر، ملاک تشریع، مطالعه هم‌زمان نصوص...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
صحیفۀ مبین ـ پژوهشنامۀ مطالعات تاریخی ـ زبانشناختی قرآن و عترت

ناشر: معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی ـ پژوهشکدۀ قرآن و عترت

ISSN 1735-8701

دوره 20

شماره 56 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023